Het gebruik van religieuze taal door politieke figuren zoals Trump is een krachtig middel om een boodschap over te brengen die diep resoneert met mensen, vooral met degenen die een sterke religieuze achtergrond hebben. Door zich als "redder" of "verlosser" van Amerika en de wereld te profileren, sluit Trump aan bij bekende religieuze concepten die vaak verwijzen naar verlossing, bescherming en een gevoel van geborgenheid. Dit type retoriek kan mensen het gevoel geven dat hun land of waarden op het spel staan en dat hij de enige is die in staat is om "te redden."
Dit soort messiaanse taal heeft ook gevolgen voor de manier waarop politieke loyaliteit zich ontwikkelt; het kan leiden tot een bijna spirituele toewijding die verder gaat dan politiek en die een diepe, emotionele band creëert tussen de leider en zijn aanhangers. In deze context worden politieke beslissingen en campagnes soms geïnterpreteerd als 'heilige' missies, waarbij tegenstanders mogelijk worden gezien als moreel onjuist of zelfs als bedreiging voor een heilig ideaal.
Ik vroeg me af of een dergelijke retoriek past binnen het christelijke idee van leiderschap en verlossing. Bijbels gezien is Christus als de enige ware verlosser een belangrijke basisgedachte. Wanneer politieke leiders zich een vergelijkbare status toekennen, kan dat spanningen oproepen met de christelijke boodschap van nederigheid en dienstbaarheid, en het kan christenen uitdagen om kritisch na te denken over waar hun hoop en vertrouwen uiteindelijk liggen.
Ik ga te rade bij Johannes van het kruis en Meister Eckhart.
Johannes van het Kruis en Meister Eckhart, twee mystieke stemmen binnen het christendom, zouden vermoedelijk elk hun eigen kritische en diepmenselijke reflecties hebben op politieke leiders die zich als “verlosser” profileren. Ze zouden waarschuwen voor de gevaren van een dergelijke retoriek en wijzen op het belang van innerlijke, spirituele transformatie boven wereldse macht en ambitie.
Johannes van het Kruis zou waarschijnlijk wijzen op het idee van de nada, of “nietsheid,” als essentieel voor ware spirituele vrijheid. Hij leerde dat verlossing niet ligt in wereldse zekerheden, macht of roem, maar in het loslaten van alle egocentrische neigingen en in de complete overgave aan Gods wil. In het licht hiervan zou hij een leider die zichzelf als redder ziet, aansporen tot nederigheid en het besef dat ware redding niet komt door eigen macht, maar door innerlijke leegte en zelfverloochening. Johannes zou vragen of deze leider werkelijk op zoek is naar Gods wil, of dat hij enkel zijn eigen ego voedt.
Meister Eckhart stond bekend om zijn radicale opvattingen over loslaten en het belang van het leegmaken van het eigen ik om Gods ware wezen te ervaren. Hij leerde dat, om God werkelijk te kunnen vinden, men zich moet ontdoen van elke gehechtheid aan zichzelf en de wereld, zelfs aan het idee van een “persoonlijke redder”. Eckhart zou een sterk punt maken over het gevaar van zelfverheffing en het zien van een mens als verlosser: alleen door de volledige afwezigheid van ego kan iemand daadwerkelijk een kanaal van goddelijke liefde en wijsheid worden. Hij zou vragen stellen bij de intenties en het zelfbeeld van de leider en wellicht waarschuwen tegen de verering van iemand die zichzelf op een voetstuk plaatst.
Gezamenlijk zouden deze mystieke denkers ons uitdagen om ons te richten op innerlijke vrijheid, waar de ware kracht van spirituele transformatie ligt, en waarschuwen voor de vergankelijkheid van aardse macht. Ze zouden uitnodigen tot een contemplatieve houding die kritisch kijkt naar de “verlossers” van deze wereld en herinnert aan de oproep van Jezus om dienstbaar te zijn aan anderen zonder eigendunk en ego. Hun stemmen herinneren ons eraan dat, in de christelijke traditie, verlossing en waarheid vooral geworteld zijn in een diepe en onbaatzuchtige verbinding met God, en dat elke vorm van machtsmisbruik de kern van die boodschap ondermijnt.
Comments