Paus Leo en de erfenis van Augustinus: Liefde als leidraad

Met de keuze voor de naam Leo plaatst een nieuwe paus zich in een indrukwekkende traditie. Niet alleen roept deze naam herinneringen op aan grootheden als Leo de Grote, maar hij zou ook een diepere toewijding kunnen uitdrukken: een geestelijke verwantschap met de heilige Augustinus. Want wat als deze paus Leo zich laat leiden door de kerngedachte van Augustinus? Wat als zijn pontificaat zou draaien om de liefde die het hart vormt en het geweten zuivert?

Ama et fac quod vis – Heb lief en doe wat je wilt

Deze beroemde uitspraak van Augustinus staat symbool voor een theologie waarin de liefde het centrum vormt. Geen vrijblijvende emotie, maar een omvormende kracht. Als je waarachtig liefhebt – God, de ander, jezelf – dan hoef je niet te vrezen voor je keuzes. Liefde brengt het goede voort.

Een paus die deze gedachte omarmt, zal niet de nadruk leggen op strakke regelgeving of angst voor moreel verval, maar op het vormen van harten. Een Kerk die vertrouwt op de liefde als bron van vrijheid en verantwoordelijkheid, spreekt tot de ziel van onze tijd.

De Kerk als gemengd lichaam

Augustinus kende de kwetsbaarheid van de mens. Hij sprak over de Kerk als corpus mixtum, een gemengd lichaam van heiligen én zondaars. Dat besef maakt nederig. Het maakt een leider mild, geduldig, vergevingsgezind.

Een paus Leo in deze geest zal niet streven naar een smetteloze Kerk, maar naar een barmhartige gemeenschap. Een Kerk waarin ruimte is om te groeien, fouten te maken, opnieuw te beginnen. Het is een visie die spanning overbrugt en mensen verbindt.

Genade als fundament

Voor Augustinus was niets zo belangrijk als de genade van God. De mens kan veel verlangen, proberen en streven, maar uiteindelijk is het God die redt, heiligt en draagt. Genade haalt ons uit onszelf, maakt ons open voor de ander.

Wanneer paus Leo deze gedachte centraal stelt, verandert ook de toon van zijn pontificaat. Dan klinkt er geen oordeel, maar uitnodiging. Geen moralisme, maar hoop. Dan is de boodschap: je bent geliefd vóór je iets gedaan hebt – en die liefde mag je veranderen van binnenuit.

Onrustig is ons hart...

De Confessiones van Augustinus beginnen met een zin die tot op vandaag de ziel raakt: “Onrustig is ons hart totdat het rust vindt in U.” Die innerlijke rusteloosheid herkent iedereen. In een wereld vol lawaai en drukte klinkt deze zin als een kompas.

Een paus die deze woorden tot leidraad neemt, zal een spirituele paus zijn. Iemand die niet zozeer antwoorden geeft, maar ruimte schept. Die mensen uitnodigt tot stilte, tot gebed, tot het luisteren naar het fluisteren van God in het hart. Een paus die weet: contemplatie en actie horen samen.

Een wens voor paus Leo

Moge deze nieuwe paus Leo, in de geest van Augustinus, een herder zijn met een luisterend hart. Iemand die de liefde centraal stelt, die weet van genade, die ruimte laat voor zwakte én groei. Moge hij de Kerk begeleiden naar de vrede die ontstaat wanneer het hart rust vindt in God.